
Dash Diyeti Hipertansiyona Karşı Sağlıklı Bir Beslenme Yaklaşımı
Ekim 9, 2024
Çölyak Hastalığı ve Beslenme Rehberi
Ekim 9, 2024Çocuklarda erken ergenlik, fiziksel ve psikolojik gelişim sorunlarına yol açabilir ve bu durumun olumsuz etkileri yetişkinlik dönemine sirayet edebilir.
Bu nedenle kız çocuklarında 8, erkek çocuklarında ise 9 yaşından önce başlayan ergenlik belirtilerini ciddiye almak gerekir. Ergenlik yaşının normal aralığı kızlarda 8-14 ve erkeklerde 9-16 olarak kabul ediliyorsa olsa da, ergenliğe girişin normal aralığın üst sınırına yakın yaşlarda, yani en azından 10 yaşından itibaren başlamasını tercih ederiz.
Çocuğunuzda 9 yaşından önce ergenlik belirtileri söz konusu ise ve bu belirtiler giderek hızlanıyorsa ve/veya güçleniyorsa, öncelikle bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Ergenlik, oldukça karmaşık bir dönüşüm ve büyüme sürecidir. Bu süreç olması gereken zamandan önce başladığında bir takım gelişim gerilikleri ve sosyal uyum problemlerine neden olabilir.
Bu süreçteki çocukların ihtiyacı olan desteği sağlayacak en önemli kişiler anne ve babalardır. Bu nedenle erken ergenlik konusunda farkındalık sahibi olmak, son derece hassas bir konudur diyebiliriz.
Erken Ergenliğin Belirtileri
Erken ergenlik ihtimalini gözlemleyen anne babaların paniğe kapılmadan önce çocuklarının psikolojik gelişimine zarar vermeden belirtileri tespit etmesi, erken teşhis açısından büyük bir avantaj sağlar.
Çocuğun gelişimini takip etmek, ergenlik yaşı yaklaştıkça önem kazanır çünkü bu dönem aynı zamanda çocuklarda mahremiyet duygusunun güçlendiği bir çağ olduğundan erken ergenlik belirtilerini gözden kaçırmak mümkündür. Peki erken ergenliğin belirtileri nelerdir?
Fiziksel belirtiler:
- Kız çocuklarında meme dokusunda hassasiyet, büyüme, tomurcuklanma
- Erkek çocuklarında testisler ve peniste büyüme
- Koltuk altı, dudak üstü ve genital bölgede tüylenme
- Erkeklerde sakallanma
- Büyüme atakları, kilo alımı
- Boy uzaması
- Akne oluşumu ve yağlı cilt yapısı
Psikolojik ve/veya sosyo psikolojik belirtiler:
- İçe kapanık ruh hali
- Asosyallik ya da sosyalleşmeden bilinçli olarak uzak durma tercihi
- Yeme bozuklukları
- Mutsuzluk, depresyon eğilimi
- Daha fazla yalnız kalma isteği
Bu saydıklarımız bir takım araştırmaları neticesinde bilimsel olarak üzerinde hemfikir olunmuş bazı genel gözlemlerdir fakat her çocuk için kesin olarak geçerli olmadığını da eklemek gerekir.
Psikolojik açıdan son derece sağlıklı ve pozitif olmasına karşılık hormonal nedenlerle erken ergenlik riski olan kız ve erkek çocuklarına rastlamak mümkündür.
Erken Ergenlik Nedir?
Erken ergenlik, sekiz yaşından önce ergenlik dönemine dair belirtilerin ortaya çıkmasıdır. Bu durum, kızlarda adet döngüsü başlamadan önce tüylenme, vajinal akıntı ve meme gelişimi gibi belirtileri içerir. Ergenlik belirtileri ne kadar erken başlarsa, o kadar hızlı tamamlanır; bu da boy kısalığı ve kilo kontrol sorunları gibi sağlık problemlerine yol açabilir.
Erken Ergenliğin Zararları
Normal ergenlik süreci, çocukların biyolojik ve psikolojik açıdan sağlıklı gelişim göstermesine yardımcı olur. Ancak erken ergenlik, çocukların sosyal çevresinde “farklı” olmalarına yol açarak iletişim sorunları yaratabilir. Ayrıca, ileride boy kısalığı, fazla kilo ve ortopedik sorunlar gibi sağlık problemleriyle karşılaşma riski taşır. Hormonal dengenin bozulması, üreme sağlığını da olumsuz etkileyebilir. Karaciğerde yağlanma ve obezite gibi durumlar da erken ergenlikle ilişkilidir.
Kız Çocuklarında Erken Ergenlik
Kız çocukları genellikle erkeklerden daha erken ergenliğe girer. Araştırmalar, dünya genelinde ergenlik yaşının düştüğünü ve kızları daha fazla etkilediğini göstermektedir. Tüylenme gibi erken belirtiler için kozmetik çözümler yerine, çocukların bir doktora görünmesi ve uygun beslenme ve egzersiz planlarıyla tedaviye yönlendirilmesi önemlidir.
Erkek Çocuklarında Erken Ergenlik
Erkeklerde erken ergenlik daha az görülse de obezite gibi etkenler bu durumu tehdit edebilir. Yetişkinlikte yaşanabilecek boy kısalığı, jinekomasti ve obezite sorunları için erken belirtilerin dikkate alınması ve sağlıklı yaşam tarzı benimsenmesi gereklidir. Ergenlik döneminde salgılanan hormonlar, akne ve saç dökülmesi gibi sorunlara yol açabilir.
Erken Ergenliğin Belirtileri
Fiziksel Belirtiler:
- Kız Çocuklarında:
- Meme dokusunda hassasiyet veya büyüme
- Koltuk altı, genital bölgede tüylenme
- Boy uzaması ve kilo artışı
- Akne ve yağlı cilt yapısı
- Erkek Çocuklarında:
- Testis ve penis büyümesi
- Sakallanma
- Boy uzaması ve kilo artışı
Psikolojik Belirtiler:
- İçe kapanma, asosyal davranışlar
- Yeme bozuklukları ve depresyon eğilimi
- Yalnız kalma isteği
Bu belirtiler, her çocukta farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Bazı çocuklar fiziksel olarak erken ergenlik yaşarken, psikolojik olarak normal gelişimlerini sürdürebilir.
Nedenleri
Erken ergenlikte birçok faktör etkilidir:
- Obezite: Fazla kilo, hormonal değişikliklere yol açarak erken ergenliği tetikleyebilir.
- Endokrin Bozucular: Pestisitler, PCB’ler ve bisfenol gibi kimyasallar, hormonal dengeyi bozabilir.
- Genetik Faktörler: Aile öyküsü de önemli bir rol oynar.
- Beslenme Alışkanlıkları: Rafine şeker, fast food ve hormonlu gıdalar erken ergenlikte etkili olabilir.
Beslenme ve Erken Ergenlik
Sağlıklı beslenme, erken ergenliğin başlamasını yavaşlatabilir. Ailelerin çocuklarının beslenme alışkanlıklarını gözlemlemesi ve sağlıklı yiyecekleri teşvik etmesi önemlidir. Obezite ile mücadele eden çocuklar genellikle erken ergenlik belirtilerinin etkilerini azaltabilir.
Erken Ergenliğe Neden Olan Yiyecekler
Beslenme ile erken ergenlik arasındaki ilişki belirgindir. Obeziteye yol açan sağlıksız yiyecekler, aynı zamanda erken ergenliğe neden olan besinlerdir. Bu yiyecekler arasında:
- Paketli gıdalar
- GDO içeren mısır ve soya
- Hormonlu sebze ve meyveler
- Rafine şeker ve şeker içeren ürünler
- Rafine un ve unlu mamuller
- Fast food ürünleri
Tedavi Yöntemleri
Erken ergenlik teşhisi konulan çocuklar için birkaç tedavi seçeneği bulunmaktadır:
- Hormonal Tedavi: Ergenlik hormonlarının salgısını baskılayan ilaçlar kullanılabilir. Bu tedavi genellikle 11 yaşına kadar devam eder.
- Psiko-sosyal Destek: Çocukların psikolojik durumunu iyileştirmek için terapi veya danışmanlık önerilebilir.
- Düzenli Kontroller: Çocukların gelişimlerinin yakından takip edilmesi önemlidir.
Geleceğimizi şekillendiren şey elbetteki nesildir. Neslin bir parçası da yetiştirdiğimiz çocuklardır. Bu yüzden çocuklarımızın beslenmesinin erken dönemde düzenlenmesi en olumcul davranışlardan biri olacaktır.
Erken ergenlik, hem çocukların fiziksel hem de psikolojik gelişimlerini etkileyen karmaşık bir durumdur. Ebeveynlerin bu konuda farkındalık sahibi olmaları ve gerektiğinde profesyonel yardım almaları kritik öneme sahiptir. Sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile birlikte, çocukların gelişim süreçlerini sağlıklı bir şekilde sürdürmeleri sağlanabilir.




